حتما در گوشه کنار جاده‌ها، اتوبان‌ها، ساختمان‌های در حال احداث، پروژه‌های عمرانی با دستگاه‌ها و ماشین آلات غالباً زرد رنگ راهسازی و عمرانی و معدنی که گران قیمت بوده و کارهای سخت انجام می‌دهند را دیده‌اید. ماشین آلات سنگین یا HEAVY EQUIPMENT که کاربردهای متنوعی از استخراج مواد معدنی گرفته تا جنگلداری، از راهسازی گرفته تا جابجایی بارها در بنادر داشته و به کمک صنایع می‌آیند. سیستم حرکتی ماشین آلات سنگین بزرگ فارغ از نوع کاربری، لاستیکی یا زنجیری هستند و در پروژه‌های عمرانی ساختمانی، کشاورزی، تخریب و … برای حفاری یا حمل مواد به کار گرفته می‌شوند. حتی اگر از یک مینی لودر یا یک مینی بیل هم استفاده می‌کنید باز هم به نام ماشین آلات سنگین شناخته می‌شوند. تعدادی از انواع ماشین آلات سنگین عبارتند از: بیل مکانیکی، گریدر، لودر، سیستم‌های قدرت، ماشین آلات تسطیح، کامیون، تراکتور، فینیشر، ماشین برداشت (هاروستر)، بولدوزر و … .
این ماشین آلات غول‌آسا برای استفاده طولانی مدت و سنگین مناسب هستند و عمر زیادی دارند، اما باید تحت مراقبت ویژه‌ای قرار بگیرند تا عملکردشان صحیح و مطمئن باشد. بهترین راه اطمینان از صحت عملکرد و میزان آماده به کار بودن این دستگاه‌ها، برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های تعمیر و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی است. اگر زمان صرف شده برای تعمیرات به حداقل رسیده و میزان فعالیت این دستگاه‌های زرد رنگ به حداکثر برسد، یعنی دارند شما را در رسیدن به منافع بیشتر همراهی می‌کنند.
تعمیر ماشین آلات راهسازی و معدنی چگونه و توسط چه افرادی انجام می‌شود؟ بهترین تعمیرکار و مکانیک بیل مکانیکی، لودر، گریدر، بولدوزر، دامپتراک و … در شهر شما کیست؟
کمی در مورد این دو سؤال فکر کنید و ببینید می‌توانید به آنها پاسخ مناسبی بدهید؟ ممکن است در موارد خاصی به این فکر افتاده باشید که خودتان بتوانید بخشی از تعمیرات این ماشین آلات را انجام دهید. اما واقعیت این است که چنین چیزی معمولاً یا ممکن نیست و یا اینکه حتی در موارد پیش پا افتاده خرابی هم می‌تواند برای شما مقرون به صرفه نباشد. بدون داشتن تخصص، تجربه و البته مدارک تحصیلی و آموزشی مرتبط، انجام تعمیر و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی کار بسیار دشواری است. مثلاً به عنوان اپراتور یک بیل بکهو یا یک مینی بیل، شاید بتوان از فرد انتظار داشت که امور کوچک سرویس و نگهداری را خودش انجام دهد، اما قطعاً انجام تعمیرات پیچیده‌تر مانند تعویض قطعات سیستم انتقال قدرت، هیدرولیک و یا بوم نیاز به افراد متخصص با ابزارآلات روزآمد و البته فضای کار ویژه دارد.
تعمیر ماشین آلات راهسازی به چیزی فراتر از آستین بالا زدن و آمادگی برای روغنی شدن دست‌ها نیاز دارد. هر دقیقه‌ای که یکی از بخش‌های چنین تجهیزاتی از دسترس خارج می‌شود، این پول و زمان است که در حال هدر رفتن است. در این وضعیت نه تنها نخواهید توانست امور مقرر شده در پروژه را به خوبی و بر اساس زمانبندی پیش ببرید، بلکه متحمل هزینه مخدوش شدن اعتبار و شهرتتان نیز می‌شوید و به آرامی از چرخه بازار به خارج رانده خواهید شد. در تعمیرات و نگهداری لودر، بیل مکانیکی، بولدوزر، گریدر، دامپتراک و سایر ماشین آلات راهسازی و معدنی، بهتر است به موارد مهم زیر توجه کنید:
خدمات نمایندگی‌های سرویس و نگهداری ماشین آلات سنگین
هنگام مواجهه با خرابی و ایراد دستگاه، اولین سؤالی که باید پاسخ داد این است که آیا این خدمات تعمیرات به عنوان بخشی از گارانتی یا خدمات پس از فروش را می‌توان از خود تولید کننده دستگاه گرفت؟ می‌توانید با مراجعه به اسناد مربوط به خرید دستگاه یا دفترچه‌های همراه آن و یا تماس با نمایندگی‌ها از این موضوع مطلع شد. تولیدکننده یا نماینده وضعیت گارانتی یا وارانتی دستگاه را به شما اطلاع خواهد داد.
اگر دستگاه شما مشمول گارانتی است، حتماً از آن استفاده کنید. برخی تامین کنندگان نیز پس از پایان دوره زمانی گارانتی، بازه زمانی ارائه خدماتشان را در قبال دریافت وجه یا عقد قرارداد پشتیبانی بیشتر می‌کنند. ممکن است استفاده از این خدمات پشتیبانی پس از اتمام گارانتی اولیه بتواند در دراز مدت منافع شما را بهتر برآورده سازد. علیرغم تمام موارد فوق، بسیاری از ماشین آلات در خارج از دوره گارانتی یا حتی وارانتی خود نیز به کار گمارده می‌شوند. بنابراین برای حفظ قابلیت اطمینان و دسترس پذیری ماشین آلات باید از بهترین گارانتی و ارائه دهنده خدمات که معتمد و متتخصص هستند کمک بگیرید.
تحولات فناوری در تعمیر و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی
در دهه‌های اخیر، سال به سال ماشین آلات مدرن‌تر وارد کشور شده‌اند. برخی سال‌ها آمار واردات جهش پیاده کرده و گاهاً به دلایل مختلف از جمله تحریم‌های اقتصادی، این آمار کاهش جدی پیدا کرد. قطع و وصل ارتباطات تجاری با کشورهای صاحب تکنولوژی باعث شده تا توان فنی و قطعات یدکی مورد نیاز برای سرویس و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی بعضاً با کمبود و مشکل مواجه شود.
ماشین آلات سنگین اولیه عمدتاً ترکیبی از مکانیزم‌های ساده مکانیکی در کنار تجهیزات هیدرولیکی بودند که در آنها مولد قدرت عموماً یک موتور دیزل بود که انرژی موجود در سوخت دیزل را به توان و گشتاور تبدیل کرده و تحویل یک پمپ هیدرولیک می‌داد. پمپ هیدرولیک انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیکی تبدیل کرده و در قالب دبی روغن با تحمل فشارهای بالا، از طریق یک شیر کنترل هیدرولیکی به اجزای کارساز دستگاه می‌رساند. در ماشین آلات قدیمی هر یک از این اجزاء به وسیله سیستم‌های مکانیکی ابتدایی کنترل می‌شدند.
با پیشرفت تکنولوژی عمده عملکردهای بخش‌های مختلف، از مولد قدرت گرفته تا سیستم‌های انتقال قدرت و اجزای کارساز به سیستم‌های الکترونیکی و پس از آن سیستم‌های کامپیوتری سپرده شده و احتمالاً در آینده نزدیک به هوش مصنوعی محول خواهد گردید. این تغییرات هماهنگ با پیشرفت‌های کلی در صنعت در ماشین آلات معدنی، راهسازی و … نیز به وقوع پیوسته‌اند. یکی از فرآورده‌های تحولات مذکور، پیچیده شدن سیستم‌های کاری در ماشین آلات است. به عنوان مثال در گذشته سیستم هیدرولیک ماشین تنها با یک اهرم ساده و یا پس از آن به وسیله برگشت دادن مدار هیدرولیک به رگلاتور پمپ کنترل می‌شد، اما امروزه با استفاده از ترکیبی از سنسورهای مختلف فشار، دما و داده‌های کافی به کامپیوتر مرکزی دستگاه ارسال می‌شود و این مغز متفکر بر اساس مجموع داده‌ها و الگوریتم‌های تعریف شده بهترین تنظیمات را از طریق شیرهای برقی تناسبی نصب شده در مدار پمپ اعمال می‌کند. تغییرات و تحولات تکنولوژیک و اثر آن بر سیستم‌ها و تجهیزات کاری ماشین آلات باعث شده تا بسیاری از افراد و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات تعمیر ماشین آلات راهسازی و تأمین کننده قطعات که خود را به دانش و تخصص مورد نیاز مسلح نکرده‌اند نتوانند در بهینه‌ترین زمان، دستگاه را به حالت آماده به کار برسانند.
محدودیت‌های سرویس و نگهداری ماشین آلات سنگین
همانطور که پیش‌تر گفته شد در طول چند سال گذشته تعداد قابل توجهی ماشین آلات سنگین که عمدتاً مجهز به فناوری‌های جدید بوده‌اند وارد کشور شده‌اند. بخشی از این ماشین آلات به صورت کامل وارد شده‌اند و تعدادی از آنها نیز در داخل کشور تولید یا حداقل مونتاژ شده‌اند. تعمیر و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی با این میزان از تکنولوژی نیازمند توان فنی-تخصصی و دسترسی به دانش روز دارد. این منابع مورد نیاز عموماً توسط نمایندگی‌ها به کشور وارد می‌شوند، شرکت‌هایی که خود نیز در سالیان گذشته با مسائل و مشکلات فراوانی درگیر بوده‌اند. این مسائل و مشکلات عملاً باعث شده است که بسیاری از شرکت‌ها میزان ارائه خدمات و دسترسی به قطعات اصلی را برای مشتریان خود محدود کنند. نتیجه این وضعیت آن است که ماشین آلات مختلف در پروژه‌های گوناگون معدنی، عمرانی، صنعتی و … به خاطر نبود فقط یک قطعه یا یک تخصص تعمیراتی در وضعیت خواب مانده‌اند. این امر می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به اقتصاد بخش خصوصی و از آن مهمتر به توسعه کشور وارد نماید.
بازار قطعات و اقلام مصرفی مورد استفاده در نگهداری و تعمیرات ماشین آلات سنگین نیز وضعیت مناسبی ندارد. قطعات غیر اصلی در بازار بسیار زیاد به چشم می‌خورند و در برخی موارد این قطعات نامطمئن حتی توسط نمایندگی‌ها به مشتریان فروخته می‌شوند. استفاده از قطعات غیر اصلی که کیفیت و عمر مفید کمتری دارند باعث می‌شود قابلیت اطمینان و دسترس پذیری ماشین آلات حتی بیش از پیش افت کند. در سازمان‌های بزرگ معدنی و عمرانی و … که شرکت‌هایی با تعداد ماشین آلات زیاد (شاید بالای سیصد دستگاه) با ارزش چندین میلیون دلار مشغول به کار هستند، سیستم‌های نگهداری و تعمیرات نیز یکی از دیگر عوامل کلیدی برای بهبود عملکرد ماشین آلات هستند. ورود فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء (IoT) زمینه ساز استفاده از سامانه‌های مدیریت ناوگان مبتنی بر وضعیت لحظه‌ای ماشین آلات می‌باشد. به کمک چنین سیستم‌هایی می‌توان به محض وقوع هشدارها یا کدهای خطا مثلاً در وضعیت یک شیر برقی سیستم هیدرولیک، درخواست اعزام اکیپ تعمیراتی به محل دستگاه ثبت را نموده و حتی برای تأمین قطعه یدکی مربوطه از انبار به صورت همزمان اقدام نمود.
برخی اشتباهات در بهره برداری و نگهداری و تعمیرات ماشین آلات سنگین
خرید و بهره برداری از ماشین آلات سنگین برای شما بسیار هزینه‌بر است؛ از هزینه اولیه خرید دستگاه گرفته تا دستمزدهای تعمیرات و هزینه خرید قطعات یدکی. در طول چرخه عمر دستگاه ممکن است مواقعی نیاز به انجام تعمیرات سنگین داشته باشید که باید راهکارهایی را به کار ببرید که با استفاده از آنها زمان اجرای این تعمیرات را کاهش دهید. برای این منظور موارد زیر را در نظر داشته باشید:
1.عدم شناخت کافی دستگاه
در مورد دستگاه‌های قدیمی با تکنولوژی پایین‌تر عموماً اپراتورها آشنایی کافی به امکانات دستگاه دارند، اما با پیشرفته‌تر شدن دستگاه‌های امروزی لزوم استفاده از اپراتور متخصص و آشنا با امکانات و آپشن‌ها اهمیت به سزایی پیدا کرده است. اطلاعات کاربری دستگاه جزو اسرار نیست! همواره این اسناد را داخل کابین دستگاه نگه دارید و اگر قرار است با دستگاه جدید کار کنید حتماً پیش از شروع کار نسبت به امکانات دستگاه خصوصاً مانیتور اشراف پیدا نمایید. این دسترسی می‌تواند هزینه‌های سرویس و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی را به شدت کاهش دهد!
مهم‌ترین این اقلام سرویس که مستقیماً توسط اپراتور دستگاه حس می‌شود میزان کشش زنجیر است، کشش بیش از حد سفت یا بیش از حد شل زنجیر به کاهش شدید عمر مفید قطعات زیربندی مانند آیدلر، دنده‌های اسپراکت و لینک‌ها منجر خواهد شد. برای اطلاع از میزان کشش مورد نیاز در زنجیر، روش صحیح اندازه‌گیری و تنظیم آن به دستورالعمل اپراتوری و سرویس دستگاه مراجعه کنید و این اندازه‌گیری را به شکل استاندارد در فواصل کوتاه تکرار کنید. با همین نکات ساده می‌توان در بخش مهمی از هزینه‌های تعمیر و نگهداری ماشین آلات راهسازی و معدنی صرفه جویی نمود.
2.عدم شناخت کافی از اقلام مصرفی و چگونگی انجام سرویس‌ها
مسئولیت اصلی در حفظ سلامت دستگاه با اپراتور دستگاه است. اگرچه تیم سرویس مسئولیت اجرای صحیح آیتم‌های سرویس دستگاه را بر عهده دارد، اما این مسئله ناقض لزوم دقت و اهتمام اپراتور در بازرسی روزمره دستگاه، محیط آن و محل‌های سرویس و نگهداری آن نمی‌باشد. چنین الزامی بدون دانش و مهارت مقدماتی اپراتور امکان پذیر نیست. اگر کاربر به زبان انگلیسی آشنا نیست، حتماً بایست حداقل به خلاصه‌ای ترجمه شده در خصوص اقلام و روش‌های انجام سرویس دسترسی داشته باشد. این مستندات نیز بایستی در داخل دستگاه نگهداری شوند. آموزش در حین انجام کار توسط تیم انجام سرویس یا پرسنل نمایندگی دستگاه نیز می‌تواند در این خصوص موثر و کاربردی باشد.
3.بالا بردن سریع دور موتور و زیر بار بردن دستگاه بلافاصله پس از روشن کردن آن
اگرچه بسیاری از کاربران ماشین آلات راهسازی و معدنی نسبت به اثر مخرب این نوع کاربری بر موتور دستگاه اطلاع دارند، اما همچنان چنین اشتباهی در میان کاربران دیده می‌شود. شاید دلیل چنین سهل انگاری عدم دانش کافی نسبت به میزان آسیبی است که در چنین شرایط متوجه دستگاه می‌گردد. این اشتباه خصوصاً در آن دسته از ماشین آلات که مجهز به توربو شارژر هستند می‌تواند به شدت مخرب باشد. چرا که افزایش دور توربو شارژر قبل از رسیدن روغن کافی به آن در ابتدای شروع به کار دستگاه و خاموش کردن دستگاه با دور بالا که باعث چرخیدن پره‌ی دود بدون عملکرد پمپ روغن و بالطبع نارسایی روغن به شفت توربو شارژر می‌تواند آسیب‌های اساسی به شفت و یاتاقان‌های این قطعه گران‌قیمت وارد کند. به همین دلیل است که رعایت این نکته در افزایش عمر مفید موتور دستگاه به شدت مؤثر است.
4.بی‌توجهی نسبت به نظافت دستگاه
نظافت ماشین آلات سنگین بسیار مهم و پر فایده است و یک کار فانتزی محسوب نمی‌شود! وقتی در مورد یک ماشین راهسازی صحبت از نظافت می‌کنیم، منظورمان استفاده از شیشه پاک کن و براق کننده نیست. بلکه مواردی همچون جلوگیری از جمع شدن خاک، گل، سنگ، روغن و … در فضاهای بین زیربندی و سایر سطوح اطراف دستگاه است. عدم توجه به این مسائل علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن مستقیم عملکرد دستگاه، باعث می‌شود که نشتی‌ها به عنوان نشانه‌های بروز عیب در دستگاه به‌موقع تشخیص داده نشوند.
تمیز نگه داشتن دستگاه گرچه می‌تواند با تقسیم کار و مدیریت صحیح به شکل مؤثرتر و مداوم‌تری اتفاق صورت گیرد، اما حتی به عنوان یک توصیه کلی می‌توان گفت انجام مداوم عملیاتی نظیر تکاندن گل و لای میان زیربندی قبل از سفت شدن آن، تمیز کردن اطراف شیر کنترل، هیدروموتور و گیربکس و همچنین قسمت زیرین قاب اصلی دستگاه باعث می‌شود نظافت به یک اصل کاری برای اپراتور تبدیل شده و این اطمینان ایجاد شود که زیربندی کمترین سایش را تحمل کرده و در صورت بروز نشتی، تشخیص به موقع انجام خواهد شد.
تعمیر ماشین آلات راهسازی
همانطور که پیش‌تر گفته شد، تعمیرات اجزاء مختلف و سیستم‌های کاری ماشین آلات راهسازی و معدنی نیازمند توان تخصصی، ابزارآلات روزآمد و البته دسترسی به قطعات یدکی باکیفیت اصلی می‌باشد. به عنوان مثال در تعمیر سیستم مولد قدرت (موتور دیزل) تنها یک اشتباه در اندازه‌گیری لقی‌های میل‌لنگ می‌تواند خسارات چند صد میلیون تومانی مستقیم و البته هزینه‌های غیرمستقیم (ناشی از عدم فعالیت دستگاه) را به همراه داشته باشد. همچنین در سیستم‌های انتقال قدرت ماشین آلات راهسازی، میزان دقت مورد نیاز در پرداخت و مونتاژ قطعاتی مانند کلاچ‌پک ها و شیرکنترل اصلی گیربکس، عدم استفاده از ابزار استاندارد و یا عدم استفاده قطعات باکیفیت می‌تواند عمر کاری سیستم را پس از تعمیر به شکل قابل توجهی کاهش دهد. انتقال قدرت به اجزای کارساز در ماشین آلات راهسازی از طریق یک سیستم هیدرولیک (باز یا بسته) انجام می‌شود. در این سیستم از یک پمپ هیدرولیکی که معمولاً زاویه گیر (دبی متغیر) است در کنار یک شیر کنترل اصلی برای هدایت مسیر روغن با فشار زیاد (در حدود 200 تا 350 بار) به سمت عملگرها استفاده می‌شود. متحرک بودن ماشین آلات راهسازی باعث شده است که طراحی مدارهای هیدرولیک و اجزاء مربوطه در این ماشین آلات به صورت فشرده انجام شود. این فشردگی، ظرافت های خاص زیادی را در سیستم ایجاد کرده است. فرهنگ قالب بر فضای تعمیرات سیستم هیدرولیک عمدتاً مبتنی بر سعی و خطا است که باعث افزایش هزینه مستقیم و غیرمستقیم اجرای تعمیرات می‌گردد.
استفاده از گروه‌های تعمیراتی متخصص که در خصوص مدار هیدرولیک و اجزای برقی و الکترونیکی تجهیز تسلط دارند، سبب می‌شود که تکنسین‌ها به جای باز و بست و صرفاً تعویض قطعات، آن هم بر اساس حدسیات، فرآیند عیب یابی را مبتنی بر شواهد پیش ببرند.
در انتها لازم است به این نکته اشاره کنیم که چنانچه مکانیک و تعمیرکار لودر، بولدوزر، بیل مکانیکی، گریدر و سایر ماشین آلات معدنی و راهسازی شما از تخصص و دقت کافی در نگهداری و تعمیرات دستگاه‌ها برخوردار است و حساسیت زیادی نسبت به تهیه و به کارگیری قطعات یدکی اصلی ماشین آلات سنگین دارد، حتماً با کارشناسان شرکت آتا تجارت سلوط در ارتباط باشید. شما اگر بهترین مکانیک و تعمیرکار دستگاه‌ها و ماشین آلات سنگین مثل لودر، بولدوزر، بیل مکانیکی، گریدر و … را در شهرهای تهران، اصفهان، کرمان، یزد، شیراز و سایر نقاط کشور در اختیار داشته باشید، باز هم نیاز به تأمین قطعات یدکی اصلی و با بهترین کیفیت برای این ماشین آلات که عمدتاً تولید شرکت‌های بزرگی همچون کوماتسو، کاترپیلار، هیوندای، شانتویی و … هستند دارید، شرکت آتا تجارت سلوط به عنوان واردکننده قطعات یدکی و لاستیک ماشین آلات معدنی و راهسازی و نماینده انحصاری آی‌تی‌آر ایتالیا می‌تواند بهترین انتخاب شما برای همکاری و تأمین تجهیزات و لوازم یدکی باشد. لذا برای استعلام قیمت و خرید، می‌توانید با کارشناسان واحد فروش این شرکت در تماس باشید. راه‌های ارتباطی با کارشناسان فروش در این صفحه در اختیار شما قرار گرفته است.
